[Frequently Asked Questions]
- Με συμφέρει η κατοχύρωση εμπορικού σήματος;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση στις αιτήσεις καταχώρισης εμπορικών σημάτων (δείτε εδώ για τα επίσημα στοιχεία). Παράλληλα, ακόμα και οι μεγαλύτερες εταιρείες δαπανούν σταθερά εκατομμύρια για το χτίσιμο και τη διαφύλαξη των εμπορικών σημάτων τους. Όλα αυτά δεν συμβαίνουν βέβαια τυχαία.
Η καταχώριση εμπορικού σήματος εξασφαλίζει τον αναγκαίο χώρο στον οποίο θα μπορούν να διαφυλαχθούν και να καρποφορήσουν οι επιχειρηματικές προσπάθειες και δαπάνες κάθε επιχείρησης. Στην ελληνική νομική επιστήμη έχει γίνει λόγος για "κατοχύρωση επιχειρηματικής επίδοσης".
Είναι ευφυές η προστασία του εμπορικού σήματος να τίθεται ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων μιας επιχείρησης. Ένα καλό προϊόν ή υπηρεσία, τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από την ισχύ του εμπορικού σήματος που τα συνοδεύει. Πρόκειται για μία διαδικασία αμοιβαία επωφελή και «εμπορικά οικολογική»: το καλό προϊόν χτίζει το σήμα, το οποίο σήμα στη συνέχεια δίνει ήδη μία ώθηση “from day one” σε κάθε νέο προϊόν˙ παράλληλα εάν και το νέο προϊόν επιβεβαιώσει τη φήμη του σήματος και είναι καλό, θα προσθέσει κύρος στο σήμα το οποίο στη συνέχεια θα υποστηρίξει με ακόμα περισσότερη ένταση τα νέα προϊόντα. Μπορούμε όλο αυτό τον μηχανισμό να το παρομοιάσουμε με ένα κλειστό κύκλωμα με μηδενικές «τριβές», μηδενικές απώλειες και μεγιστοποίηση των ωφελειών. Σκεφτείτε τι θα συμβεί εάν τρίτος κατοχυρώσει συγκεκριμένη ένδειξη η οποία επιτίθεται στα προϊόντα σας, πριν το κάνετε εσείς. Οι όποιοι κόποι και καλές εντυπώσεις θα έχουν ευνοήσει, τελικά, κάποιον άλλο.
Και σε επίπεδο δικαστικής διένεξης, όμως, εάν δηλαδή εντοπίσετε κάποιον τρίτο που αντιποιείται το σήμα σας, εκείνος ο οποίος έχει καταχωρισμένο σήμα ευνοείται με την παροχή αποδεικτικών διευκολύνσεων και περαιτέρω "όπλων" κατά τη διαδικασία της δίκης, τα οποία του παρέχει ο νέος νόμος 4679/2020.
Μάλιστα, όπως επίσημα διαπιστώθηκε από έρευνα της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του νέου νόμου για τα εμπορικά σήματα (ν. 4679/2020) σε χώρες με πληθυσμό και οικονομικά μεγέθη αντίστοιχα με εκείνα της Ελλάδας (π.χ. Πορτογαλία, Ουγγαρία, Δανία, Τσεχία, Ιρλανδία, Νορβηγία) τα τέλη για την κατάθεση σήματος στην Ελλάδα είναι τα χαμηλότερα: 100 ευρώ για την καταχώριση σήματος για μία κλάση προϊόντων/υπηρεσιών.
Για μια πληθώρα λόγων, πολλούς από τους οποίους μπορείτε να εντοπίσετε στην αρθρογραφία μας, η καταχώριση σήματος καταλήγει ως μια άκρως επωφελή για την επιχείρηση κίνηση. Έχοντας βέβαια πει αυτό, η πλημμελής καταχώριση, δηλαδή η χωρίς προηγούμενο καλό νομικό έλεγχο καταχώριση σήματος, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από προβλήματα, αντί, στην πραγματικότητα, να μας διευκολύνει (βλ. στη συνέχεια).
- Τι είναι το εμπορικό σήμα και τι μπορώ να κατοχυρώσω ως τέτοιο;
Ο ισχύων σήμερα εθνικός νόμος για τα εμπορικά σήματa είναι ο νόμος 4679/2020 (επί σημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμοστέος είναι ο Κανονισμός 2017/1001 ΕΕ - σε πολύ μεγάλο βαθμό τα κείμενα είναι όμοιου περιεχομένου).
Σύμφωνα με το ά. 2 του ν. 4679/2020 (σαν έναν πρώτο "ορισμό" του εμπορικού σήματος) το εθνικό σήμα μπορεί να αποτελείται από οποιαδήποτε σημεία, ιδίως από λέξεις, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος προσώπων, ή από σχέδια, γράμματα, αριθμούς, χρώματα, το σχήμα του προϊόντος ή τη συσκευασία του προϊόντος, ή από ήχους, υπό την προϋπόθεση ότι τα σημεία αυτά:
α) είναι ικανά να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων και
β) μπορούν να αναπαρίστανται στο μητρώο, κατά τρόπο που επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές και στο κοινό να προσδιορίζουν με σαφήνεια και ακρίβεια το αντικείμενο της προστασίας που παρέχεται στο δικαιούχο του.
Έτσι, πέρα από λεκτικά ή και απεικονιστικά σήματα με τα οποία ο μέσος επιχειρηματίας είναι ίσως περισσότερο εξοικειωμένος, έχουν γίνει δεκτά ως εμπορικά σήματα, για παράδειγμα, τα εξής: το σχήμα κραγιόν της εταιρείας Guerlain (δείτε εδώ), το χρώμα magenta (Pantone Rhodamine Red U) για την εταιρεία τηλεπικοινωνιών T-Mobile (δείτε εδώ) και το χαρακτηριστικό σχήμα της εμπρόσθιας μάσκας των jeeps της εταιρείας Jeep-Chrysler. Εξάλλου, με την προστασία του εμπορικού σήματος είναι δυνατόν να θωρακίσουμε και videos αλλά και ηχητικά (η γνωστή κραυγή του Tarzan προστατεύεται ως σήμα της ΕΕ. Ο γνωστός σεφ Nusret Gökçe (Salt Bae) έχει καταχωρίσει ως σήμα την κίνηση με την οποία απλώνει το μαγειρικό αλάτι στα κρέατα. Η Twitter Inc. έχει καταχωρίσει ως σήμα video όπως και η Cartier International AG, η Dropbox Inc και η ιδιοκτήτρια εταιρεία των Galleries Lafayette.
Υπάρχει όμως και η δυνατότητα καταχώρισης πολυμεσικού (multimedia) σήματος, ήτοι εκείνου που περιλαμβάνει και το μέσο της εικόνας και το μέσο του ήχου. Για παράδειγμα, το Netflix (Netflix Inc.) έχει από το 2020 καταχωρίσει πολυμεσικό σήμα, όπως και η La Liga (Liga Nacional de Futbol Profesional).
Πληροφορίες μπορείτε να βρείτε και στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Σημάτων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων εδώ.
- Προστατεύομαι για πάντα; Σε ποιες περιοχές;
Η προστασία του σήματος διαρκεί 10 έτη από την ημερομηνία κατάθεσης της δήλωσης. Κατόπιν υπάρχει η δυνατότητα ανανέωσης με την πληρωμή αντίστοιχου τέλους. Πρακτικά, η προστασία μπορεί να παρέχεται στο διηνεκές.
Όσον αφορά τις περιοχές προστασίας, αυτό εξαρτάται. Οι διαθέσιμες επιλογές για καταχώριση σήματος είναι οι εξής: εθνικό σήμα (προστασία στην Ελλάδα), σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (προστασία σε όλες τις χώρες της ΕΕ), διεθνής καταχώριση (προστασία σε συγκεκριμένη ή συγκεκριμένες χώρες - συνήθης επιλογή στην περίπτωση εξαγωγών στις ΗΠΑ όπου τα συμβόλαια με εισαγωγείς απαιτούν καταχώριση σήματος στο UPSTO - United States Patent and Trademark Office).
- Γιατί χρειάζομαι τη βοήθεια ενός ειδικού στα εμπορικά σήματα πριν την καταχώριση; Γιατί να μην το κάνω εγώ ή με τη βοήθεια ενός φτηνού παρόχου;
Η καταχώριση εμπορικού σήματος μπορεί να γίνει από τον οποιονδήποτε, ηλεκτρονικά ή και με έντυπο. Σύμπραξη δικηγόρου απαιτείται μόνο κατά την άσκηση αιτήσεων (π.χ. ανακοπή, αίτηση διαγραφής, αίτηση έκπτωσης κτλ) ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων (ΔΕΣ) και φυσικά για ενέργειες ενώπιον Δικαστηρίων. Η σωστή επιλογή όμως είναι η λήψη συμβουλής από έναν επαγγελματία εξειδικευμένο στο δίκαιο των σημάτων με στέρεη γνώση της νομολογίας και της πρακτικής ελληνικών οργάνων αλλά και των οργάνων της ΕΕ. Ο λόγος είναι ότι ακόμα και αν καταχωρισθεί σήμα στο μητρώο, ο σηματούχος δεν είναι ασφαλής. Παραμένει ευάλωτος σε επιθετικές ενέργειες τρίτων (π.χ. αίτηση διαγραφής, αγωγή για αποζημίωση αλλά και μήνυσης για την παραβίαση ποινικών διατάξεων). Μάλιστα, μια καταχώριση σήματος η οποία τελικά παραβιάζει δικαιώματα τρίτων, δημιουργεί στο σηματούχο την ψευδαίσθηση ασφάλειας, η οποία καταλήγει, τελικά, επικίνδυνη (βλ. στη συνέχεια).
Οι λόγοι για τους οποίος πρέπει να έχετε στο πλευρό σας ένα νομικό σύμβουλο με εξειδίκευση στο δίκαιο των σημάτων γίνονται εμφανείς και στο επόμενο ερώτημα.
- Έχω εμπορικό σήμα. Το καταχώρισα στο Μητρώο Σημάτων. Είμαι ασφαλής;
Όχι. Η καταχώριση του εμπορικού σήματος δεν διασφαλίζει ότι δεν θα στραφούν τρίτοι εναντίον του σηματούχου ζητώντας τη διαγραφή του σήματος, αποζημίωση ή ακόμα και την επιβολή ποινικών κυρώσεων. Αυτό συμβαίνει διότι υπό το νέο νόμο 4679/2020 ο έλεγχος τον οποίο κάνει η Διοίκηση για να προβεί στην καταχώριση περιορίζεται μόνο σε ένα μικρό μέρος το οποίο θα μπορούσε να γεννήσει ζητήματα στο μέλλον. Αντίθετα, εκείνο το οποίο δημιουργεί τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την απροβλημάτιστη δραστηριοποίηση του σηματούχου είναι η προηγούμενη λήψη συμβουλής από κάποιον ειδικό. Έτσι, ακόμα και εάν υποτεθεί ότι τρίτος στρέφεται κατά του σηματούχου, η δουλειά που θα έχει προηγηθεί και η επισήμανση "περιοχών κινδύνου", θα έχει ως συνέπεια την ουσιώδη αύξηση των πιθανοτήτων απόρριψης εν γένει αιτημάτων τρίτων.
Για τους λόγους αυτούς, πολλές φορές λέγεται ότι η καταχώριση ενός σήματος για το οποίο δεν έχει προηγηθεί ο προηγούμενος ενδελεχής νομικός έλεγχος και νομική συμβουλή, αποτελεί πρώτης τάξεως "παγίδα" για τον σηματούχο: αυτό διότι εκείνος έχοντας δικαίωμα στο σήμα, διενεργεί επενδύσεις και επεκτείνει τη δραστηριότητά του υπό μια ένδειξη η οποία όμως δεν αποκλείεται να είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε επιθετικές κινήσεις τρίτων. Με ένα απλό παράδειγμα: εάν το σήμα ακυρωθεί, όλες αυτές οι επενδύσεις θα έχουν γίνει στο κενό. Είναι σαν να κάνουμε μια κοστοβόρο ανακαίνιση σε σπίτι το οποίο μισθώνουμε για ορισμένο χρόνο - η ανακαίνιση γίνεται, αλλά τελικά καταλήγει σε κάποιον άλλο.
Η καταχώριση εμπορικού σήματος κατόπιν ελέγχου από εξειδικευμένο επαγγελματία αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να διασφαλίσετε ότι ο χρόνος και τα χρήματα που αφιερώνονται στο εμπορικό σας σήμα και στην οικοδόμηση της επιχειρηματικής σας εικόνας δεν θα γίνεται "επί ματαίω", όυτε και ότι θα συντρέχει περίπτωση να επωφεληθούν στο μέλλον τρίτοι από την επιτυχία του.
Όπως μας αρέσει να λέμε, "η καταχώριση εμπορικού σήματος λέει πολλά, λέει όμως και πολύ λίγα". Πράγματι, η καταχώριση σήματος χωρίς την απαραίτητη προεργασία από εξειδικευμένο νομικό σύμβουλο δεν έχει ιδιαίτερο νόημα κατά το ότι, όχι σπάνια, θα συνοδεύεται με πλημμέλειες οι οποίες θα μπορούν ανά πάσα στιγμή στο μέλλον να προβληθούν και να οδηγήσουν στη διαγραφή.
Εκείνος ο οποίος επιθυμεί να θέσει σταθερά θεμέλια στην επιχειρηματική του δραστηριότητα θα πρέπει να έχει κατά νου ότι είναι απαραίτητη η προηγούμενη σωστή νομική διεργασία, προκειμένου όντως το εμπορικό σήμα να έχει την εγγενή ισχύ να αντέξει σε επιθετικές ενέργειες τρίτων (συνηθέστατα ανταγωνιστών). Η καταχώριση αποτελεί απλώς την κορυφή του παγόβουνου﮲ πολύ πιο σημαντικό είναι το τι βρίσκεται (εάν βρίσκεται) κάτω από αυτό.
Επομένως, η εξακρίβωση της ποιότητας των υπηρεσιών που έλαβε ο σηματούχος δεν ολοκληρώνεται με την καταχώριση της ένδειξης. Η ποιότητα των υπηρεσιών, αντίθετα, θα παίξει σημαντικό ρόλο όταν ο σηματούχος χρειαστεί να προβάλει το εμπορικό του σήμα και να ασκήσει (ή και να αποκρούσει) αξιώσεις βάσει αυτού.
- Κάποιος τρίτος χρησιμοποιεί μια ένδειξη που είναι ίδια ή ομοιάζει σημαντικά με το εμπορικό σήμα μου. Τι μπορώ να κάνω;
Υπάρχουν πολλές επιλογές. Το συνηθέστερο - και οικονομικότερο - είναι να ξεκινάμε με μια εξώδικη δήλωση. Κατόπιν, εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση, θα ακολουθεί συνήθως μια αίτηση ασφαλιστικών μέτρων με αίτημα λήψης προσωρινής διαταγής ώστε ήδη από τις επόμενες 2-3 ημέρες (συχνά αυτό θα συμβαίνει και ακριβώς την επόμενη ημέρα - εξαρτάται από το Δικαστήριο) να παύσει η προσβολή και να διασφαλίσουμε τα συμφέροντά μας. Κατόπιν, μπορεί να κατατεθεί κύρια αγωγή με την οποία μπορεί κανείς να προβάλει μια σειρά αιτημάτων (για παράδειγμα την παύση της προσβολής, την καταστροφή τυχόν εμπορευμάτων που φέρουν το επίδικο σήμα, αποζημίωση κτλ). Εφόσον ο τρίτος έχει καταχωρίσει σήμα (είπαμε εξάλλου προηγουμένως ότι η καταχώριση σήματος δεν διασφαλίζει τίποτα απολύτως - ίσα ίσα μπορεί να προκαλεί και μια ψευδαίσθηση ασφάλειας η οποία θα ενθαρρύνει επενδύσεις σε σήμα οι οποίες τελικά θα ευνοήσουν τρίτο, εφόσον δεν έχει προηγηθεί ο σωστός νομικός έλεγχος και ο τρίτος έχει τελικά επικρατέστερο δικαίωμα), θα χρειαστεί και η υποβολή αίτησης διαγραφής (αίτηση ακυρότητας σήματος) ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων (ΔΕΣ).
Τέλος, ακόμα μια επιλογή αποτελεί και η ποινική διαδικασία. Η κατάστρωση στρατηγικής κάθε φορά θα είναι προσαρμοσμένη στις συνθήκες κάθε υπόθεσης και προσανατολισμένη στις επιδιώξεις του εντολέα σηματούχου. Αυτή είναι η σωστή αντιμετώπιση. Κάθε λύση είναι μοναδική, όπως και η υπόθεση.
- Αμέλησα και δεν καταχώρισα εμπορικό σήμα. Αυτό σημαίνει ότι δεν προστατεύομαι; Μπορεί οποιοσδήποτε τρίτος να καταχωρίσει το σήμα μου και πλέον να του ανήκει;
Η καταχώριση εμπορικού σήματος είναι μια από τις ενέργειες που πρέπει να προβεί ο επιχειρηματίας ήδη πριν τη δραστηριοποίησή του. Κατοχυρώνοντας ένα σήμα κατόπιν ενός καλού νομικού ελέγχου, δημιουργεί τα σταθερά θεμέλια πάνω στα οποία θα μπορεί να οικοδομήσει τους κόπους και τις προσπάθειές του.
Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι η καταχώριση εμπορικού σήματος δεν αποτελεί τον μόνο τρόπο παροχής αποκλειστικού δικαιώματος επί συγκεκριμένης ένδειξης. Αυτό μπορεί να συσταθεί και με τη συνεχή χρήση στις συναλλαγές - τότε μιλάμε για δικαίωμα του ουσιαστικού συστήματος. Αντίθετα, εάν επιλέξει την καταχώριση, μιλάμε για δικαίωμα του τυπικού συστήματος. Η αιτία της ορολογικής διαφοράς είναι ευεξήγητη: ενόσω κατά το ουσιαστικό σύστημα εξετάζουμε την ουσία τη υπόθεσης, δηλ. τα πραγματικά περιστατικά (έγινε εκτεταμένη χρήση; διαδόθηκε στις συναλλαγές;), στην καταχώριση δυνάμει του τυπικού συστήματος αρκούμαστε μόνο στην τυπική πράξη της καταχώρισης. Ήδη από αυτή την παρατήρηση προκύπτει ο λόγος για τον οποίο η καταχώριση σήματος ιδρύει σταθερά θεμέλια, ενώ το αποκλειστικό δικαίωμα με το ουσιαστικό σύστημα θα παραμένει πάντοτε και από όλους αμφισβητήσιμο - θα χρειάζεται να αποδεικνύεται εν νέου σε κάθε διένεξη ξεχωριστά. Επίσης, εκείνος ο οποίος έχει καταχωρίσει σήμα, ενισχύεται από δικονομικές "διευκολύνσεις" εξαιρετικά κρίσιμες στην περίπτωση αντιδικίας, οι οποίες του παρέχουν "περαιτέρω όπλα" για την υπεράσπιση της θέσης του (για παράδειγμα επίδειξη "πειρατικών" προϊόντων που φέρουν το σήμα ή επίδειξη λογιστικών αρχείων που αποδεικνύουν τα κέρδη του αντιδίκου από την οικειοποίηση σήματος και την αντίστοιχη επιδίκαση αποζημίωσης).
Η σκοπιμότητα της καταχώρισης εμπορικού σήματος γίνεται όμως εμφανής και από το εξής: ενώ μια μη καταχωρισθείσα ένδειξη προστατεύεται (εάν προστατεύεται - βλ. προϋποθέσεις που εκθέσαμε παραπάνω) βάσει των διατάξεων του νόμου για τον αθέμιτο ανταγωνισμό (νόμος 146/1914), η καταχώριση εμπορικού σήματος μάς παρέχει και την περαιτέρω προστασία του νόμου 4679/2020 για το εθνικό εμπορικό σήμα. Βέβαια, εξακολουθούμε να έχουμε την προστασία του νόμου για τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά σχεδόν πάντα θα επιλέγεται η ευρύτερη προστασία του νόμου για τα εμπορικά σήματα. Έτσι με την καταχώριση διανοίγεται ένας νομικός χώρος με πληθώρα διευκολύνσεων και δυνατοτήτων αλλά και ειδικότερων ποινικών αδικημάτων τα οποία εάν κανείς εκμεταλλευθεί στρατηγικά και με τον σωστό τρόπο (εδώ έρχεται και η μεγάλη σημασία της εμπειρίας σε δικαστηριακό επίπεδο η οποία πρέπει να συνδυάζεται με στέρεη γνώση του δικαίου των σημάτων) μπορεί να καταστήσει το σήμα του πραγματικά απρόσβλητο.
Πρέπει όμως να σημειωθεί και το εξής: ακόμα και επί δικαιώματος του ουσιαστικού συστήματος, η παροχή εξειδικευμένης συμβουλής από έναν επαγγελματία με εξειδίκευση στο δίκαιο των εμπορικών σημάτων είναι ίσως περισσότερο απαραίτητη. Αυτό διότι είναι εξόχως πιθανό αυτή η σταθερή χρήση της ένδειξης να παραβιάζει εξίσου σταθερά δικαίωμα τρίτου. Αυτό όπως παρατηρήθηκε μπορεί να επιφέρει αστικές συνέπειες (π.χ. αποζημίωση, καταστροφή εμπορευμάτων) αλλά και ποινικές κυρώσεις. Μεταξύ των πορισμάτων ενός καλού νομικού ελέγχου, θα είναι όχι μόνο η διαπίστωση τυχόν δικαιώματος τρίτου το οποίο μπορεί να θεωρηθεί στο μέλλον ότι παραβιάζεται, αλλά και εντοπισμένες αλλαγές στην ένδειξη, όχι βεβαίως τυχαία, αλλά βάσει της νομολογίας και Οδηγιών του EUIPO και πάντα σε συνεννόηση με τον ενδιαφερόμενο. Στόχος είναι ένα αποτέλεσμα το οποίο να ικανοποιεί όχι μόνο τη νομοθεσία, αλλά και τον επιχειρηματία.
- Τι πρέπει να προσέξω κατά τη δημιουργία της ένδειξης η οποία θα υποβληθεί με την κατάθεση της αίτησης για εμπορικό σήμα;
Αρχικά, κατά τη δημιουργία μιας ένδειξης προς καταχώριση στο Μητρώο Σημάτων οφείλουμε να προσέχουμε τους λεγόμενους απόλυτους λόγους απαραδέκτου. Αυτοί εξετάζονται από αρμόδιο υπάλληλο της Διεύθυνσης Σημάτων και εφόσον δεν συντρέχει κάποιος από αυτούς, το σήμα μας δημοσιεύεται (η δημοσίευση γίνεται εδώ). Αρκετοί από τους απόλυτους λόγους απαραδέκτου είναι αρκετά τεχνικοί και απαιτούν εξειδικευμένες νομικές γνώσεις. Περιοριζόμενοι στους πιο εύληπτους από αυτούς θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε εκείνους του άρθρου 4 παρ. 1 περ. β' και γ' του ν. 4679/2020 σύμφωνα με τους οποίους
Δεν καταχωρίζονται ως σήματα, ή εάν έχουν καταχωριστεί είναι δυνατόν να κηρυχθούν άκυρα, σημεία τα οποία[...]
στερούνται διακριτικού χαρακτήρα,
Από τη δημοσίευση και για 3 μήνες, το σήμα μας είναι θα μπορεί να προσβληθεί από τρίτους (π.χ. επειδή κρίνουν ότι ομοιάζει σε βαθμό κινδύνου σύγχυσης με δικαίωμά τους). Άρα, πρέπει να προσέξουμε και το ενδεχόμενο να ομοιάζει σε βαθμό κινδύνου σύγχυσης με άλλη ένδειξη (ή ακόμα και αν παραβιάζει το δικαίωμα σήματος φήμης - βλ. εδώ). Ο εξειδικευμένος δικηγόρος εμπορικών σημάτων θα εστιάσει την προσοχή του στις κατάλληλες λεπτομέρειες και σημεία τα οποία ιδρύουν έναν τέτοιο κίνδυνο και θα τα επισημάνει, ενώ θα προτείνει και διαφοροποιήσεις στις οποίες η νομολογία των Δικαστηρίων αρκείται προκειμένου να μη διαπιστώσει κίνδυνο σύγχυσης. Όλα αυτά βέβαια θα βασίζονται σε ήδη εκδοθείσες αποφάσεις των Δικαστηρίων επί παρόμοιων υποθέσεων, εθνικών και δικαστηρίων της ΕΕ, αλλά και στις αποφάσεις του EUIPO. Κρίσιμες θα είναι και οι κατευθυντήριες Οδηγίες που εκδίδει ο EUIPO.
Αν παρέλθει αυτό το διάστημα ή εάν απορριφθούν οι αιτιάσεις των τρίτων, το σήμα καταχωρίζεται. Πλέον έχουμε εμπορικό σήμα (αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το σήμα είναι και απρόσβλητο - βλ. ερώτημα " Έχω εμπορικό σήμα. Το καταχώρισα στο Μητρώο Σημάτων. Είμαι ασφαλής;").
- Πόσος χρόνος από την κατάθεση της δήλωσης απαιτείται για να γίνει η καταχώριση και να είμαι δικαιούχος εμπορικού σήματος;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος στον οποίο μπορεί κάποιος να σας διαβεβαιώσει ότι μετά την υποβολή της δήλωσης (αίτησης) κατάθεσης σήματος θα έχετε δικαίωμα στο σήμα σας - ότι δηλαδή θα γίνει η καταχώριση. Αυτό διότι είναι άγνωστο το πότε θα εξετάσει το σήμα σας ο Εξεταστής (το εξετάζει για ορισμένους λόγους απαραδέκτου - οι λεγόμενοι απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου). Κατόπιν, εφόσον κρίνει ότι δεν συντρέχουν τέτοιοι, δημοσιεύει το σήμα και πλέον τρίτοι έχουν 3 μήνες να το προσβάλλουν (για οποιονδήποτε λόγο και ιδίως εάν θεωρούν ότι προσβάλλει δικό τους δικαίωμα π.χ. σε σήμα). Εάν παρέλθει το τρίμηνο χωρίς την άσκηση "ανακοπής", τότε λέμε ότι το σήμα καταχωρίζεται. Ωστόσο, εάν ασκηθεί ανακοπή, η καταχώριση προϋποθέτει ότι η ανακοπή απερρίφθη. Αν η ανακοπή γίνει δεκτή, ο επίδοξος σηματούχος μπορεί να στραφεί στα Διοικητικά Δικαστήρια και να δικαιωθεί. Σε εκείνη την περίπτωση, η καταχώριση θα γίνει με την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης. Για όλους αυτούς τους λόγους θα ήταν λάθος να αναφερθούμε σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο ο ενδιαφερόμενος θα έχει δικαίωμα στο σήμα.
Ωστόσο, κρίσιμη τελικά είναι η ημερομηνία υποβολής της δήλωσης (την οποία φυσικά γνωρίζουμε) για τον εξής λόγο: σύμφωνα με το ά. 21 παρ. 3 του ν. 4679/2020 "το σήμα που έγινε δεκτό θεωρείται ότι καταχωρίστηκε από την ημερομηνία κατάθεσης της δήλωσης". Επομένως αφού η καταχώριση ανατρέχει στο χρόνο της δήλωσης, το πότε θα γίνει τελικά η καταχώριση δεν έχει τόση σημασία, όση έχει η ημερομηνία υποβολής της δήλωσης.
- Ποιο το κόστος για την κατοχύρωση εμπορικού σήματος; Υπάρχει κάποια δυνατότητα επιδότησης;
Το κόστος για την υποβολή της δήλωσης εμπορικού σήματος ποικίλλει. Αρχικά, εξαρτάται από το εάν μιλάμε για εθνικό εμπορικό σήμα, εμπορικό σήμα της ΕΕ ή διεθνές εμπορικό σήμα. Επίσης το κόστος της αμοιβής του ειδικού που θα αναλάβει την κατοχύρωση του εμπορικού σας σήματος θα εξαρτάται και από την περίπτωση. Διότι άλλος είναι ο έλεγχος που θα απαιτείται να γίνει εάν σκοπεύετε στην κατοχύρωση "περιγραφικού" σήματος και άλλος αν, για παράδειγμα, σκοπεύετε να κατοχυρώσετε ως εμπορικό σήμα το ονοματεπώνυμό σας μαζί με λχ. μία εικόνα. Στην περίπτωση του περιγραφικού σήματος, πέραν του ελέγχου που θα πρέπει να γίνει για πιθανές συγκρούσεις με προγενέστερα εμπορικά σήματα, ο δικηγόρος θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η αίτηση θα γίνει δεκτή, ήδη σε ένα πρώτο επίπεδο. Αυτό γιατί, ως γενική αρχή, περιγραφικά σήματα δεν καταχωρίζονται. Έτσι, ο έλεγχος, προκειμένου να επιτευχθεί η αποδοχή της δήλωσης εμπορικού σήματος και οι προτεινόμενες (μικρές ή μεγαλύτερες) διαφοροποιήσεις, θα γίνει βάσει κατευθυντηρίων γραμμών που εκδίδονται από τα αρμόδια όργανα. Επίσης ο δικηγόρος υπορεούται να διασφαλίσει ότι η καταχώριση της ένδειξής σας δεν θα οδηγήσει απλώς στην κτήση ενός εμπορικού σήματος χωρίς περιεχόμενο, αλλά σε ένα εμπορικό σήμα το οποίο σε περίπτωση προσβολής θα είναι ικανό να απαγορεύσει τη χρήση από τρίτους, να αποτελέσει τη βάση αποζημίωσης κ.ο.κ. . Η καταχώριση εμπορικού σήματος εξάλλου, αυτό το σκοπό έχει: να αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο σε περίπτωση προσβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.
Όσον αφορά τη δυνατότητα επιδότησης, τα τελευταία χρόνια παρέχεται σχετική δυνατότητα. Ειδικά για το εμπορικό σήμα, η επιδότηση μπορεί να φτάσει μέχρι το 75% της δαπάνης των τελών. Η επιδότηση αυτή αφορά σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ).
0 Σχόλια